Pytanie takie nurtuje większość przewoźników od których organy kontrolne PIP oraz I.T.D żądają przedłożenia raz to zaświadczenia a innym razem orzeczenia lekarskiego. Zadania nie ułatwiają lekarze, którzy wydają raz orzeczenia raz zaświadczenia a jeszcze innym razem na jednym wspólnym dokumencie (druku) starają się wydać i zaświadczenie i orzeczenie.
Należy odpowiedzieć na dwa pytania:
a) czy zaświadczenie i orzeczenie lekarskie to te same dokumenty ?
b) czy zaświadczenie i orzeczenie lekarskie może się znajdować na tym samym (jednym) formularzu jeśli nosi on cechy właściwe dla obu z nich?
Z pytaniem takim wystąpiła Kancelaria Prawna Viggen s.c. www.kancelariaprawnaviggen.pl w imieniu ogólnopolskiego Stowarzyszenia Uczestników Rynku i Transportu Drogowego „Najlepsza Droga” www.najlepszadroga.pl do źródła – czyli do Głównego Inspektora Pracy w Warszawie oraz do Głównego Inspektora Transportu Drogowego w Warszawie.
Kierunek wydawał się logiczny – skoro organy te dokonują kontroli orzeczeń i zaświadczeń lekarskich to powinny wiedzieć który z tych dokumentów jakie musi spełniać cechy i czy dokument jednocześnie może być i orzeczeniem i zaświadczeniem ?
To co jednak wydaje się być logiczne nie musi prowadzić prostą drogą do prawdziwej odpowiedzi.
Jak się bowiem okazało oba organy kontrolne mają poważny problem z udzieleniem jasnej o prostej odpowiedzi na zasadzie: „tak tak – nie nie”.
Stanowisko Kancelarii Prawnej Viggen oraz Stowarzyszenia „Najlepsza Droga”:
Zanim przedstawimy stanowisko obu organów kontrolnych przypomnimy argumenty które naszym zdaniem przemawiają jednoznacznie za tezą że orzeczenie lekarskie oraz zaświadczenie lekarskie to zupełnie dwa różne dokumenty:
1) posiadają odrębną podstawę prawną – i nie chodzi tu o czystą nomenklaturę ale o fakt że źródłem obowiązku posiadania orzeczenia lekarskiego jest ustawa o transporcie drogowym a źródłem zaświadczenia lekarskiego jest ustawa kodeks pracy najoględniej ujmując.
2) posiadają odrębny zakres temporalny – orzeczenie lekarskie jest ważne maksymalnie 5 lat lub 30 miesięcy (dla starszych kierowców) a zaświadczenie lekarskie jest ważne maksymalnie zawsze maksymalnie 5 lat.
3) posiadają odrębny zakres podmiotowy – orzeczenie lekarskie uprawnia do wykonywania zawodu kierowcy a zaświadczenie lekarskie jest wystawiane dla pracownika (bez wskazania funkcji – zawodu).
4) orzeczenie lekarskie jest wystawiane zawsze dla kierowcy bez względu na jego formę zatrudnienia (np.: także gdy jest związany z pracodawcą umową cywilnoprawną – np. umową zlecenie) a zaświadczenie lekarskie jest wystawiane wyłącznie dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (na podstawie przepisów kodeksu pracy).
5) orzeczenie lekarskie posiada odrębny zakres formalny niż zaświadczenie ponieważ odrębne są wymagania dotyczące oznaczenia kategorii prawa jazdy (na orzeczeniu muszą znajdować się kategorie prawa jazdy wskazujące w jakim zakresie kierowca spełnia wymagania) a zaświadczenie takiego wymogu nie musi spełniać.
6) orzeczenie lekarskie wydawane jest dla kierowcy a zaświadczenie lekarskie dla pracodawcy (inny podmiot jest beneficjentem praw z zaświadczenia).
7) odrębny jest także zakres badań (na co zwrócił uwagę główny Inspektor Pracy w piśmie wyjaśniającym tę problematykę).
8) odrębny jest zakres uprawnień lekarza do badań okresowych pracowników niż do badań kierowców
Nie ulega więc wątpliwości że orzeczenie lekarskie oraz zaświadczenie lekarskie to dwa zupełnie odrębne dokumenty a więc wydaje się że każda firma transportowa musi dla kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę posiadać odrębne orzeczenie lekarskie (do kontroli PIP) i odrębne zaświadczenie lekarskie (do kontroli I.T.D).
Do rozstrzygnięcia pozostało więc drugie zagadnienie:
Czy orzeczenie lekarskie oraz zaświadczenie lekarskie mogą „dzielić ze sobą ten sam skrawek papieru” ?
Odpowiedz na to pytanie (tak skrzętnie omijane przez oba organy kontrolne zagadnienie) wynika wprost z kilku uregulowań prawnych:
Otóż istnieje jeszcze dziewiąty element – który determinuje konieczność rozłączenia orzeczenia lekarskiego od zaświadczenia lekarskiego.
Sytuacja jest całkowicie jednoznaczna od chwili gdy kierowca odbywa szkolenie okresowe na „nowych” zasadach.
W takim przypadku kierowca po uzyskaniu orzeczenia lekarskiego (oraz psychologicznego) ma obowiązek dostarczenia oryginałów tych dokumentów do wydziału komunikacji gdzie po ich weryfikacji otrzymuje nowe prawo jazdy. Oryginały orzeczeń pozostawiając jednocześnie w urzędzie.
Jednocześnie ten sam kierowca zatrudniony w firmie transportowej na podstawie umowy o pracę jest zobowiązany dostarczyć do pracodawcy oryginały zaświadczenia lekarskiego (które potwierdza jego zdolność do pracy i będzie przedmiotem kontroli PIP).
W żadnym więc przypadku nie zachodzi możliwość aby kierowca który odbył szkolenie okresowe mógł dostarczyć w oryginale w dwa różne miejsca ten sam dokument i go w każdym z nich na stałe pozostawić.
Unikanie przez organy kontrolne jednoznacznej odpowiedzi w przedmiotowym zakresie wydaje się przesadną ostrożnością i zbyt daleko idącą dbałością o zabezpieczenie własnego „przedpola”.
Takie asekuracyjne stanowisko jest źródłem:
a) zamieszania wśród lekarzy, którzy mają wątpliwości jakie jest oficjalne stanowisko organów kontrolnych,
b) całkowitej dezorientacji przewoźników w przedmiotowym zakresie,
c) dezorientacji wykonawczych organów kontrolnych (regionalnych) co przekłada się na brak zaufania przedsiębiorców do organów państwa poprzez brak poczucia stabilności.
autor: Mariusz Miąsko – Kancelaria Prawna Viggen s.c
http://kancelariaprawnaviggen.pl//news/32/40/Czy-zaswiadczenie-lekarskie-i-orzeczenie-lekarskie-moga-byc-tym-samym-dokumentem-Stanowisko-GIP-oraz-GITD/
