Niniejsza publikacja to profesjonalna analiza relacji pomiędzy podstawowymi źródłami prawa pracy na przykładzie wybranych aktów prawnych Unii Europejskiej oraz uregulowań o zasięgu Euroazjatyckim.
Na gruncie prawa międzynarodowego regulującego w różnym stopniu obszar zasad i warunków pracy kierowców jest wiele aktów prawnych, których rangi i doniosłości jako źródeł prawa pracy nie dostrzeżono w stopniu na który one zasługują. Wydaje się że problem ten ma szeroki zakres i obejmuje zarówno obszar części doktryny, judykatury a także organów kontroli. Na tym etapie warto odnieść się zwłaszcza do czterech aktów prawnych stanowiących źródła prawa pracy jako uregulowania bazowe dla innych uregulowań.
Podstawowym źródłem prawa pracy kierowców (choć w różnorodnym zakresie) jest uregulowanie umowy międzynarodowej AETR, regulującej niektóre zasady czasu pracy kierowców wykonujących transport drogowy poza obszarem UE, EOG i Szwajcarii – głównie na obszarze dawnych państw WNP w tym także części Azji.
Natomiast na terenie UE, EOG i Szwajcarii, źródłem prawa pracy w wybranych obszarach jest (aktualnie) rozporządzenie 561/2006 WE. Można zauważyć, że powyższe uregulowania stanowią źródło niektórych uregulowań dotyczących określenia głównie zasad i okresów odpoczynków przerw, a także czasu i okresu prowadzenia pojazdów oraz pośrednio wielu innych niezmiernie ważnych elementów (np.: zasad obliczania dnia aktywności kierowcy) a także dopuszczalnych przekroczeń wspomnianych norm prawnych. Jednak z uwagi na ich cząstkowy charakter uregulowań (jak w przypadku rozporządzenia 561/2006 WE oraz umowy AETR) nie stanowią samodzielnych źródeł prawa pracy. Jest tak między innymi dlatego, że w branży transportowej dokumentowanie okresów pracy nierozerwalnie związane jest ze stosowaniem tachografów (analogowych lub cyfrowych).
Z tego powodu wśród źródeł prawa pracy znajdują się także inne uregulowania wywierające bezpośredni wpływ na zaklasyfikowanie zachowań kierowcy do określonych instytucji prawa pracy. Takim aktem prawnym jest rozporządzenie 3821/85 EWG z załącznikiem IB (lub rozporządzenie 1360/2002 WE z późniejszymi jego nowelizacjami). Warto zauważyć, że istotą wspomnianego uregulowania jest określenie czterech „stanów skupienia” (start-jazda, stop – odpoczynek, dyspozycyjność, inna praca) plus stan pomocniczy (start – „OUT” – jazda poza zakresem rozporządzenia 561/2006 WE i umowy AETR). Istotą zagadnienia i trudnością jednocześnie jest przyporządkowanie do nich kilkunastu różnych instytucji prawa pracy. Bez szczegółowej znajomości przedmiotowego zagadnienia nie sposób dokonać oceny zasad i metodyki realizacji zastosowania i realizacji norm prawa pracy na poziomie doktrynalnym, judykatury oraz oceny przez organy kontrolne.
Kolejnym źródłem prawa pracy, ale wywierającym już wpływ wyłącznie na kształtowanie źródeł krajowego prawa pracy jest dyrektywa 15/2002 WE. Stanowi ona źródło ujednoliconego prawa pracy na obszarze Unii Europejskiej jako determinant tworzenia i zmian uregulowań krajowych ustaw o czasie pracy kierowców. Znajomość tej okoliczności na poziomie doktrynalnym, judykatury oraz organów kontrolnych warunkuje wiele ocen głównie na poziomie wykładni funkcjonalnej i w tym zakresie stanowi bezcenną wiedzę dla badacza uregulowań wcześniej wspomnianych aktów prawnych. Nie sposób zrozumieć intencji ustawodawcy krajowego, kształtującego ustawę o czasie pracy kierowców bez zrozumienia istoty uregulowań dyrektywy 15/2002 WE. Nie sposób także zrozumieć błędów i nieścisłości uregulowań krajowych bez zrozumienia uregulowań dyrektywy 15/2002 WE.
Zasadniczo o ile na poziomie doktrynalnym (nawet jeśli z określonymi błędami) zaczęto dostrzegać wspomniane źródła prawa pracy o tyle zasadniczo odmiennie sytuacja kształtuje się na poziomie judykatury oraz oceny organów kontrolnych (PIP). W wielu obszarach GIP dostrzega wspomniane uregulowania jako źródła prawa pracy, a jednocześnie oddziały terenowe PIP nie tyle nawet kontestują wytyczne GIP co można odnieść wrażenie, że ich w ogóle nie dostrzegają.
W tym kontekście uzasadnione wydaje się być dokonanie syntetycznej oceny wspomnianych powyżej podstawowych międzynarodowych aktów prawnych, ponieważ w efekcie można będzie lepiej zrozumieć relacje pomiędzy poszczególnymi aktami prawnymi i ich miejsce wśród źródeł prawa pracy, a także powody, dla których zasługują one na przyznanie im rangi źródeł prawa pracy.
Mariusz Miąsko
Kancelaria Prawna Viggen Sp.j.
Serdecznie zapraszamy Państwa do skorzystania z największej bazy profesjonalnych, unikatowych opracowań prawnych, którą znajdą Państwo pod adresem: Sklep561.pl
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
http://kancelariaprawnaviggen.pl//news/253/40/Analiza-relacji-pomiedzy-podstawowymi-zrodlami-prawa-pracy/