Zapewne większość uczestników branży transportowej uważa, że jednym z podstawowych źródeł obowiązującego prawa transportowego w Polsce, (oprócz rozporządzenia 561/2006 WE), jest Umowa AETR.
Jednak umowa AETR już od 3 lat nie obowiązuje w zakresie regulującym okresy prowadzenia, przerw i odpoczynków. Dlaczego ? Ponieważ….nie ogłoszono treści znowelizowanej umowy w Dzienniku Ustaw. Jak to możliwe?
Prawdopodobnie MSZ nie ogłosił nowelizacji ponieważ nie otrzymał tekstu załącznika od Ministra Transportu. Nie wiadomo jednak dlaczego MT nie poinformował MSZ o nowelizacji umowy AETR. Kancelaria Prawna Viggen s.c. złożyła wniosek do MSZ o dokonanie ogłoszenia znowelizowanej umowy. „Branża transportowa jest mylnie przekonana, że umowa nadal w całości obowiązuje. Moim zdaniem tak samo uważają organy kontrolne, co potwierdzają ich materiały szkoleniowe, z którymi miałem okazję się zapoznać i z których wynika, że inspektorzy są szkoleni z zakresu umowy AETR. Na dodatek, w mojej ocenie są szkoleni z zakresu umowy sprzed jej nowelizacji. Jestem przekonany, że tak samo uważa ZMPD, które na swojej stronie internetowej wywiesiło znowelizowaną i przetłumaczoną treść umowy AETR, dostępną tylko dla członków. Rzecz tylko w tym, że informacja, iż jest to wersja aktualnie obowiązująca względem naszych rodaków jest błędna. Dodatkowo w tłumaczeniu ZDPD znajduje się poważny błąd w tłumaczeniu art 6 umowy.” – informuje Mariusz Miąsko, Prezes Kancelarii Prawnej Viggen, który zbadał dokładnie zagadnienie dotyczące umowy AETR
„Jest to już kolejna wpadka MT w zakresie umowy AETR. W 2009 roku zwróciłem ministerstwu uwagę na okoliczność błędnego tłumaczenia art 9 umowy międzynarodowej. MSZ przyznał mi rację i oficjalnie ogłosił zmianę w umowie. Jednak błąd w tłumaczeniu to jedno, ponieważ jest przejawem niechlujstwa legislacyjnego ale uchybienie obowiązkowi publikacji podstawowej dla branży umowy międzynarodowej przez kilka lat to już zupełnie inna kategoria naruszenia urzędniczych obowiązków. Swoją drogą zastanawia mnie w jak zorganizowanym kraju żyjemy, jeśli przez 3 lata można zapomnieć ogłosić nawet akt prawny rangi umowy międzynarodowej ?” – zastanawia się Mariusz Miąsko
Poniżej znajduje się treść wniosku do MSZ. (j.p.)
Kancelaria Prawna Viggen s.c.
Kraków dnia 29.05.2013 roku
Mariusz Miąsko Małgorzata Miąsko
ul. Częstochowska 6 32-085 Modlnica
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Aleja Jana Chrystiana Szucha 23,
Warszawa
WNIOSEK
dot.:pilnej potrzebyimplementacji do polskiego systemu prawnego treści znowelizowanej umowy AETR z dnia 1 lipca 1970 r. sporządzonej w Genewie, dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe.
W nawiązaniu do rozmowy telefonicznej z dnia 29.05.2013 roku z przeprowadzonej z pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w sprawie konieczności implementacji do polskiego systemu prawnego znowelizowanej umowy AETR, zwracam się do Pana Ministra z uprzejmą prośbą o dokonanie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw znowelizowanej treści przedmiotowej umowy międzynarodowej. UZASADNIENIE: Pomimo nowelizacji, która miała miejsce w 2010 r roku nadal nie doszło do ogłoszenia jej treści a więc nowelizacja umowy AETR nie została zaimplementowana do polskiego systemu prawnego.
Umowa AETR, (oprócz Rozporządzenia WE Parlamentu Europejskiego i Rady nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego), powinna stanowić jedno z podstawowych źródeł prawa transportowego a także w pewnym zakresie również jedno z źródeł prawa pracy dla załóg pojazdów (ciężarowych oraz autokarów) realizujących międzynarodowe przewozy drogowe. Rola i waga przedmiotowej umowy jest kluczowa dla funkcjonowania przedsiębiorców branży transportowej, ponieważ AETR określa zasady realizacji transportu w zakresie okresów prowadzenia, przerw i odpoczynków a także użytkowania o urządzeń pomiarowych (tachografów) na przeważającym obszarze Europy. Po przeanalizowaniu stanu prawnego w przedmiotowej materii sądzę, że wbrew powszechnemu przekonaniu obowiązującemu w środowisku branży transportowej oraz wśród organów kontrolnych takich jak Inspekcja Transportu Drogowego, Policja i innych służb, umowa AETR w znacznej części aktualnie nie obowiązuje na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. Świadczy o tym fakt, iż jej aktualna treść (po nowelizacji) nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym.
Treść AETR, jako umowy międzynarodowej (niezależnie od ratyfikacji), podlega moim zdaniem obowiązkowi ogłoszenia w Dzienniku Ustaw zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy z 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz.U. z 2000 r. nr 39, poz. 443). Genetycznie, źródłem przedmiotowego obowiązku jest art 87 ust. 1 oraz art 88 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej („umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgoda wyrażoną w ustawie są ogłoszone w trybie wymaganym dla ustaw. (…)”). Umowa międzynarodowa w odróżnieniu od rozporządzeń unijnych nie wywołuje więc skutku bezpośredniego względem określonych w niej podmiotów, jeśli nie zostanie uprzednio ogłoszenia. Obowiązek przedłożenia umowy do ogłoszenia spoczywa na Ministerstwie Transportu oraz Ministerstwie Spraw Zagranicznych z uwagi na okoliczność, że najpóźniej do 2010 r. umowa AETR musiała zostać dostosowana (i została dostosowana) do uregulowań wynikających z rozporządzenia WE nr 561/2006. Informacje uzyskane ze strony Europejskiej Komisji Gospodarczej 1 jednoznacznie potwierdzają, iż 20 września 2010 r. miała miejsce nowelizacja treści umowy AETR poprzez jej ujednolicenie z niektórymi uregulowaniami rozporządzenia 561/2006 WE (http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/doc/2010/sc1/ECE-TRANS-SC1-2010-AETR-en.pdf). Wbrew powszechnemu przekonaniu ujednolicona treść umowy AETR w mojej ocenie nie odzwierciedla w pełni na poziomie literalnym wszystkich instytucji prawa, określonych w rozporządzeniu 561/2006 WE.
Można jednak co do zasadny uznać, że zadość czyni intencji ustawodawcy w zakresie ujednolicenia norm czasu prowadzenia, przerw i odpoczynków kierowcy. Należy dla porządku nadmienić, że polski ustawodawca nie ma wpływy na aktualną znowelizowaną treść umowy AETR. Reasumując, w mojej ocenie, po nowelizacji przedmiotowej umowy należało już w roku 2010 dokonać tłumaczenia oraz ogłoszenia w Dzienniku Ustaw aktualnej treści, tego podstawowego dla transportu aktu prawnego. Do dnia dzisiejszego nie dopełniono tego obowiązku. Potwierdza to analiza systemowa publikacji źródeł prawa. Jedyny tekst umowy AETR został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 1999 r. nr 94, poz. 1087 (po jej uprzedniej ratyfikacji z dnia 30 sierpnia 1999 roku). Jedynej aktualizacji dotychczasowego stanu prawnego w zakresie treści przedmiotowej umowy, było obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z 4 sierpnia 2008 r. o sprostowaniu błędu w art. 9 umowy AETR. Pragnę zaznaczyć, że poprawy przedmiotowego błędu Minister Spraw Zagranicznych dokonał także po mojej pisemnej interwencji oraz sugestii prawidłowej treści przedmiotowego unormowania. Od tego czasu nie dokonano już żadnego ogłoszenia, pomimo iż w międzyczasie doszło do bardzo istotnej nowelizacji. W związku z powyższym w mojej ocenie, formalnie rzecz ujmując, na terenie Rzeczpospolitej Polskiej nadal źródłem prawa jest treść umowy AETR opublikowanej w Dzienniku Urzędowym z 1999 roku. Jednak treść ta uległa nowelizacji 30 września 2010 roku, jednocześnie treść dotychczasowa została uchylona (w zakresie obowiązującym w rozporządzeniu 3820-85 EWG, które regulowało okresy prowadzenia, przerw i odpoczynków przed wejściem w życie rozporządzenia 561/2006 WE).
Dlatego też nie można w ogóle uznać, jakoby umowa AETR w zakresie objętym nowelizacją stanowiła obecnie źródło prawa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Niezależnie od powyższego w mojej ocenie umowa AETR stanowi źródło powszechnie obowiązującego prawa w pozostałym zakresie (nie objętym nowelizacją z dnia 30 września 2010 roku – np. w zakresie odnoszącym się do tachografów). Zwracam się więc z uprzejmą prośbą do Ministerstwa o pilne ogłoszenie znowelizowanej treści Umowy AETR, stanowiącej jedno z podstawowych źródeł obowiązującego prawa w zakresie prowadzenia przerw i odpoczynków kierowców w międzynarodowym transporcie drogowym rzeczy i osób. Rzeczpospolita Polska jest prawdopodobnie jedynym krajem Europejskim, w którym co prawda ratyfikowano umowę AETR ale wbrew powszechnemu przekonaniu nie obowiązuje ona w pełnym zakresie od blisko 3 lat. Należy zauważyć, że (moim zdaniem mylne) przekonanie o obowiązywaniu przedmiotowej umowy jest tak silne, iż organy kontrolne w wytycznych oraz wewnętrznych materiałach szkoleniowych informują o obowiązywaniu wspomnianych uregulowań w zakresie wynikającym w rozporządzenia 3820-85 EWG. Natomiast ZMPD, na własnej stronie internetowej informuje, iż obowiązuje wersja umowy AETR oparta na rozporządzeniu 561/2006 WE.
ZMPD dostarcza także dla własnych członków na własnej stronie wersję znowelizowanej umowy, (która została przetłumaczona przez ZMPD) sugerując, że jest to wersja aktualnie obowiązująca. W mojej ocenie wystarczająco wykazałem, że obydwa powyższe stanowiska są sprzeczne z aktualnym stanem prawnym w przedmiotowym zakresie. Na uwagę zasługuje jeszcze jedna ważna okoliczność. W wersji tłumaczenia Załącznika do umowy AETR, (przetłumaczonej przez ZMPD – zgodnie z adnotacją znajdującą się na dokumencie) w art 8 ust. 6b znalazł się istotny błąd w tłumaczeniu normy, której źródłem jest art 29 rozporządzenia 1073/2009 WE. Z tłumaczenia wynika jednoznacznie, że w drodze odstępstwa można dokonać wydłużenia okresów prowadzenia (aktywności) pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynków tygodniowych „o 12 odcinków 24-godzinnych”. Tym czasem w oryginalnej wersji przytoczonej normy należy zwrócić uwagę, iż legislator unijny unormował przedmiotowy zakres w ten sposób, iż kierowca może dokonać wydłużenia okresu aktywności „do 12 odcinków 24-godzinnych” pomiędzy dwoma tygodniowymi odpoczynkami („By way of derogation from paragraph 6 (a), a driver engaged in a single service of international carriage of passengers, other than a regular service, may postpone the weekly rest period for up to twelve consecutive 24- hour periods following a previous regular weekly rest period, provided that”).
Warto zwrócić uwagę na wspomnianą okoliczność, ponieważ w pierwotnej wersji tłumaczenia art 29 rozporządzenia 1073/2009 WE, także w polskiej wersji językowej dopuszczono się analogicznego błędu („Article 29 Amendment to Regulation (EC) No 561/2006 In Article 8 of Regulation (EC) No 561/2006, the following paragraph shall be inserted: ‘6a. By way of derogation from paragraph6, a driver engaged in a single occasional service of international carriage of passengers, as defined in Regulation (EC) No 1073/2009 of the European Parliament and of the Council of 21 October 2009 on common rules for access to the international market for coach and bus services , may postpone the weekly rest period for up to 12 consecutive 24-hour periods following a previous regular weekly rest period, provided that:”).
Błąd ten został skorygowany po dwóch interwencjach pisemnych Kancelarii Prawnej Viggen s.c. z dnia 15.04.2010 roku oraz 08.06.2010 roku w ówczesnym Ministerstwie Infrastruktury. Pisma stanowią załącznik nr 1 i nr 2 do niniejszego wniosku. Ministerstwo Infrastruktury podzieliło przedstawione przeze mnie stanowisko.
Poniżej prezentujemy wybrane fragmenty stanowiska Ministerstwa Infrastruktury z dnia15.06.2010 r „Dnia 4 czerwca 2010 r. wszedł w życie art. 29 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1073/2009 (…) Zgodnie z tym przepisem kierowca wykonujący pojedynczą usługę okazjonalną w międzynarodowym przewozie osób może odłożyć tygodniowy okres odpoczynku do maksimum 12 kolejnych okresów dwudziestoczterogodzinnych po poprzednim regularnym tygodniowym okresie odpoczynku(…)” Pełny tekst został zamieszczony na stronie ministerstwa pod linkiem: http://www.mi.gov.pl/2-48246aace63f1-1792742-p_1.htm
W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z uprzejmą prośbą o zajęcie pozytywnego stanowiska w zakresie mojego wniosku.
Mariusz Miąsko
1(http://www.unece.org/trans/conventn/legalinst.html) (dostęp na dzień 29.05.2013)
http://kancelariaprawnaviggen.pl//news/172/40/Kluczowa-czesc-umowy-AETR-nie-obowiazuje-w-Polsce-juz-od-3-lat-bo-MT-zapomnial-przeslac-tekst-do-publikacji/