Płaca minimalna w Austrii

W związku z wprowadzeniem kwoty wynagrodzenia minimalnego w Austrii należy przedstawić najważniejsze zagadnienia związane z przedmiotową materią. Na początku właściwym jest wskazać, że co do zasady obowiązek zapewnienia stosownego wynagrodzenia, odpowiadającego w swojej wysokości płacy minimalnej dla pracowników z innych krajów Unii Europejskiej, istniał już w przeszłości, natomiast od 1 stycznia uległ rozszerzeniu, po wprowadzeniu do porządku normatywnego ustawy Bundesgesetz, mit dem ein Gesetz zur Bekämpfung von Lohn- und Sozialdumping- (Lohn und Sozialdumping-Bekämpfungsgesetz – LSD-BG). Zwanej ustawą o przeciwdziałaniu mobbingowi socjalnemu (dalej u.p.m.s.). Rozszerzyła ona odpowiedzialność na branżę transportową (przepisy ogólne ust.5. Pkt. 7 u.p.m.s., z wyjątkiem przewozów tranzytowych) oraz zobligowała delegującego do przestrzegania postanowień układów zbiorowych pracy (sekcja 1. § 3 ust. 1). W ramach branży transportowej omawianym układem zbiorowym pracy będzie Kollektivvertrag für das Güterbeförderungsgewerbe, dostępny na stronie internetowej: https://www.wko.at/Content.Node/branchen/ooe/TransportVerkehr/Gueterbefoerderungsgewerbe/KV-Text-Arbeiter-506-2017.pdf

Komentowany akt normatywny zakłada konieczność uprzedniego dokonania zgłoszenia delegowanego pracownika. Odpowiedni formularz składany jest, co do zasady na tydzień przed rozpoczęciem operacji delegowania. Inaczej sprawa się ma w stosunku do pracowników mobilnych. Formularz, który jest dostępny również w języku polskim na stronie internetowej https://www3.formularservice.gv.at/formularserver/user/formular.aspx?pid=cc0245e96e3145f28adeacc34a476f8d&pn=B461f73088ab946fe9bd1d1cce573d81a&lang=pl winien być wtedy wysłany do Austrii za pomocą systemu teleinformatycznego, przed przekroczeniem granicy Austrii w momencie wykonywania przewozu międzynarodowego lub przed przystąpieniem do wykonania kabotażu. Nie ma konieczności, aby formularz zaświadczenia przechowywać w pojeździe, ale zalecam, aby po jego złożeniu za pomocą systemu elektronicznego pracodawca wyposażył zatrudnionego w ten dokument. Jak wspomniano, omawiane regulacje nie dotyczą przewozu tranzytowego, jednakże obejmują zarówno przewóz osób i rzeczy oraz dotyczą pracowników, zleceniobiorców oraz zleceniobiorców posiadających własną działalność gospodarczą, o ile znacząca większość zleceń pochodzi od jednego podmiotu.

Wymagane informacje odnośnie do formularza delegowania

Jak wspomniano, dokument znajduje się w formie elektronicznej i należy go uzupełnić online. Poniżej umieściłem proste wskazówki wypełniania zaświadczenia. Cyfry arabskie odpowiadają numerom rubryk w formularzach.

1. Dane pracodawcy – należy umieścić tam dane firmy delegującej: jej nazwę, adres, kod pocztowy itd. Warto zwrócić tylko uwagę na fakt, że podać trzeba NIP UE, a więc na przykład PL 123-456-32-18.

2. Dane osoby uprawnionej do reprezentacji – dane osoby ujawnionej w KRS lub CEIDG. Podmiot ten będzie ponosić odpowiedzialność karną i karnoskarbową za naruszenie austriackich przepisów dotyczących zasad delegowania pracownika. Można dokonać przeniesienia tej odpowiedzialności na inną odpowiednią osobę, sporządzając dla niej pisemne ustanowienie odpowiedzialnego przedstawiciela na podstawie § 24 ust. 1 pkt. 1 u.p.m.s. Takie ustanowienie należy przesłać drogą elektroniczną razem z formularzem ZKO1-A i podpisanym oświadczeniem tej osoby o wyrażeniu zgody na przyjęcie odpowiedzialności ZKO1-Z. Dopiero po wpłynięciu ustanowienia do Centralnej Jednostki Koordynującej nabiera ono ważności.

3. Osoba uprawniona do kontaktu na podstawie § 23 u.p.m.s.. W tym punkcie należy wpisać dane osoby, której zadania polegać mają na:

   a) przechowywaniu formularza ZKO3 lub formularza zmieniającego dane;

   b) przechowywaniu formularza A1 lub E101;

   c) przechowywania dokumentów potwierdzających legalność zatrudnienia cudzoziemca w kraju pracodawcy, jeżeli delegowany pracownik nie ma obywatelstwa kraju UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej – odpisy zezwolenia na pracę, wydane przez Urząd Wojewódzki lub odpisy oświadczeń o powierzeniu pracy, wydane przez odpowiedni Powiatowy Urząd Pracy;

   d) przechowywać dokumenty płacowe i pracownicze osób delegowanych, takie jak:

   – listy płac;

   – potwierdzenie wypłaty wynagrodzenia;

   – ewidencję czasu pracy;

   – dokumentację uzasadniającą przyporządkowanie pracownika do odpowiedniej kategorii według stawek wynagrodzenia obowiązujących w Austrii;

   – umowy o pracę wraz z dokumentem określającym obowiązki stron umowy o pracę.

   e) odbierać korespondencje od podmiotów kontrolujących i udzielać im informacji.

   Powyższe dokumenty powinny być sporządzenie w języku niemieckim. Jedynie umowa o pracę może być w języku niemieckim lub angielskim. Podmiot powinien mieć miejsce zamieszkania w Austrii i powinien być osobą fizyczną. Wyjątkiem jest sektor transportu – pracownicy mobilni – gdzie sam delegowany pracownik ma obowiązek przechowywać dokumentację w kabinie pojazdu i zarazem sam jest osobą uprawnioną do kontaktu. Nie jest przewidziane przez jaki okres należy przechowywać dokumenty, dlatego należy założyć, że dokumenty wskazane w pkt. 3 lit a – c oraz umowę o pracę, kierowca w Austrii powinien mieć zawszę ze sobą, natomiast pozostałe powinny być przechowywane wyłącznie w okresie trwania delegacji i powinny dotyczyć wyłącznie tego czasu. Dlatego też, jeżeli okres delegowania trwa krótko i dotyczy wyłącznie, na przykład, jednego przewozu kabotażowego, to pozostałych dokumentów kierowca mieć przy sobie nie musi, a zatem organy kontrolne zapytają o to bezpośrednio pracodawcę, który będzie musiał się do ów zapytania ustosunkować. Aby jednak uznać za osobę odpowiednią do kontaktów kierowcę, należy w formularzu wpisać jego dane oraz zaznaczyć rubrykę „osoba z kręgu pracowników oddelegowanych do Austrii” .

4. (Krajowy) zleceniodawca. W tej pozycji należy umieścić informację odnośnie do podmiotu powierzającemu wykonanie usługi. W transporcie będzie to nadawca przewozu. Może on mieć siedzibę w Austrii, ale niekoniecznie. Jeżeli nadawcą będzie podmiot nieaustriacki w rubryce kod pocztowy należy wpisać liczbę 9999, zaś w rubryce adres podać jego rzeczywisty kod pocztowy i adres.

5. Całkowity okres delegowania. Należy wpisać datę rozpoczęcia i zakończenia delegowania. Może ono trwać od 1 dnia do 24 miesięcy. Jednakże w transporcie, kiedy nie wiadomo kto będzie w przyszłości nadawcą (chyba że mamy stałego kontrahenta), zaleca się sporządzanie nowego zaświadczenia dla każdego kolejnego nowego, nie permanentnego przewozu dla kierowcy, który akurat będzie go wykonywał.

6. Miejsce wykonywania pracy. Należy podać miejscowość, w której wykonywana jest praca oraz dokładny adres! Wprowadzanie ogólnych danych jak np. „różne budowy w Styrii” lub „4020 Linz” lub „na terenie całej Austrii” jest niedopuszczalne! Również niedopuszczalne jest załączanie wykazów z nazwami miejsc wykonywania pracy – takie dane są nieważne! Istnieje możliwość, aby w przypadku wykonywania prac dla tego samego zleceniodawcy przez tych samych pracowników wskazać do maksymalnie 5 miejscowości (miejsc) wykonywania pracy (w tym celu należy kliknąć przycisk ”dodaj miejsce”). Niedopuszczalne jest zgłoszenie stanu osobowego np. w liczbie 30 robotników na pięciu budowach na okres 12 miesięcy i wysyłanie ich w zależności od potrzeby do danego miejsca pracy. W przypadku kierowców, powinno się wpisać adres załadunku lub rozładunku, a w wypadku przewozów kabotażowych – obydwa miejsca.

7. Informacja dotycząca miejsca obowiązkowego przechowywania dokumentacji o dokonaniu zgłoszenia pracowników oraz dokumentacji płacowej zgodnie z § 19 ust. 3 pkt. 9 u.p.m.s. W tym polu należy wskazać, gdzie i u kogo obowiązkowo znajduje się dokumentacja zgłoszeniowo – płacowa, którą należy udostępniać do wglądu odpowiednim organom. Dokumentacja ta musi być w całości przechowywana w jednym miejscu, przechowywanie jej części w różnych miejscach jest niedopuszczalne! Jak stanowi § 21 ust. 1 u.p.m.s. wymieniona dokumentacja ma zasadniczo zawsze znajdować się w miejscu pracy/aktualnego wykonywania pracy, aby można ją było w każdym czasie udostępnić właściwym organom; osobą, która ma ją przechowywać jest osoba wskazana w punkcie 3, należąca do kręgu oddelegowanych pracowników. W drodze odstępstwa od tej zasady w treści § 21 ust. 1 cytowanej ustawy wskazano alternatywne opcje przechowywania tej dokumentacji, które wymienione są w formularzu zgłoszenia. Jeżeli zatem delegowanie dotyczy pracownika branży transportowej należy zaznaczyć rubrykę „u osoby wskazanej w pkt. 3”. Kierowca bowiem będzie przechowywał dokumenty, o których mowa w pkt 3 in fine tejże pracy.

8. Dane pracownika delegowanego do Austrii. W rubryce „Numer ubezpieczenia społecznego” dla pracowników posiadających obywatelstwo polskie należy wpisać nr PESEL. Dla obcokrajowców wskazane jest podać numer NUSP – jest to numer ubezpieczenia społecznego płatnika, który nadaje mu ZUS w drodze decyzji. Kolejną informacją jest podanie stanowiska pracy delegowanego, zgodne z Kollektivvertrag für das Güterbeförderungsgewerbe. W wypadku kierowców powinno się napisać, czy prowadzą pojazd pow. 3,5 tony DMC, ile pojazd ma osi i jaki jest ich staż pracy na tym stanowisku. Na podstawie tych informacji można ustalić wynagrodzenie pracownika. Ciekawymi informacjami, który należy podać jest hipotetyczny czas zakończenia umowy o prace. Tutaj można umieścić dowolną datę w przyszłości, o ile umowę zawarto na czas nieokreślony. Podobnie, specyfice transportu nie odpowiadają pytania o godziny zakończeni i rozpoczęcia pracy w danej dobie – tutaj również proszę wpisywać dowolne informacje.

9. Wynagrodzenie w euro, przysługujące na podstawie prawa austriackiego. W tym fragmencie należy wskazać odpowiednią stawkę wynagrodzenia. W dalszej części pracy określę zasady ustalania jej wysokości. Sugeruję również uznać, że będzie to stawka godzinowa. W rubryce „początek pracy u zagranicznego pracodawcy” należy wpisać datę rozpoczęcia pracy u podmiotu delegującego, a więc u podmiotu polskiego.

10. Rubryka 10 jest uzupełniana, o ile posiada się jakieś zastrzeżenia. Można tu jednak wpisać (po niemiecku) sposób zaliczania diet i ryczałtów na poczet płacy austriackiej itd.

11. Zezwolenie na zatrudnienie pracownika w kraju, w którym pracodawca ma swoją siedzibę (tylko dla obywateli państw trzecich). W tym punkcie podać trzeba dane wyłącznie, jeśli pracownikiem delegowanym jest osoba nieposiadająca obywatelstwa krajów UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej. Wymagane informacje dotyczą odpowiedniego organu wydającego zezwolenie o pracę lub oświadczenie o powierzeniu pracy, daty trwania i serię odpowiednich dokumentów, okres ważności, datę wystawienia oraz koniecznym jest także wpisanie słowa „tak” w rubryce „Zezwolenie na pobyt w państwie siedziby”.

12. Zezwolenie na pobyt pracownika w kraju, w którym pracodawca ma swoją siedzibę (tylko dla obywateli państw trzecich). W tym punkcie należy podać dane dokumentu stanowiącego podstawę dla pobytu w Polsce osoby nieposiadającej obywatelstwa krajów UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej. Będą to, więc informacje związane z wizą pracownika – najczęściej D05 lub D06.

Należy mieć nadzieję, że wzór omawianego zaświadczenia ulegnie zmianie i zostanie on dostosowany do branży transportowej poprzez wyeliminowanie adresu miejsca wykonywania pracy.

Warunki pracy i wynagrodzenia

obowiązujące na podstawie Kollektivvertrag für das Güterbeförderungsgewerbe.

Poniżaj znajdują się wypunktowane najważniejsze informacje dotyczące kierowców, których źródłem jest austriacki układ zbiorowy pracy dla branży transportowej:

1. Pod pojęciem czas pracy rozumiemy czas jazdy, czas innej pracy i czas pozostawania w dyspozycji. Za czas pracy przysługuje pracownikowi wynagrodzenie na poziomie indywidualnie ustalonym;

2. Dodatek do wynagrodzenia, w zamian za prace w godzinach nadliczbowych wynosi 50% stawki wynagrodzenia zasadniczego danego pracownika, za każdą przepracowaną w tej porze godzinę. Praca w godzinach nadliczbowych to praca przekraczająca normy dziennego oraz tygodniowego czasu pracy (pow. 10, 12 lub 40 godzin);

3. Pora nocna to czas pomiędzy godzinami 00:00 a 04:00. Za ten czas specjalny dodatek do wynagrodzenia pracownikowi nie przysługuje:

4. Za czas pracy w godzinach nadliczbowych, będących jednocześnie godzinami pracy w święta lub w niedzielę, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% jego normalnej stawki godzinowej, za każda godzinę pracy wykonaną w tym czasie;

5. Zabronione jest wykonywanie pracy w niedzielę i święta (dni wolne od pracy). Świętami w Austrii są następujące dni:

   – 1 stycznia,

   – 6 stycznia,

   – Poniedziałek Wielkanocny,

   – 1 maja,

   – Dzień Wniebowstąpienia,

   – Zielone Świątki,

   – Boże Ciało,

   – 15 sierpnia,

   – 26 października,

   – 8 grudnia,

   – 25 grudnia,

   – 26 grudnia.

6. Wykonywanie pracy w dniu 24 grudnia i 31 grudnia jest dozwolone, ale pracownikowi przysługuje wynagrodzenia, za każdą godziną pracy wykonywaną po godzinie 12:00, powiększone o dodatek w wysokości 50 % jego normalnego wynagrodzenia;

7. Pracownikowi, który posiada minimum rok stażu pracy u danego przedsiębiorcy, 1 czerwca przysługuje dodatek do wynagrodzenia – dodatek wakacyjny, w wysokości 20% jego normalnej pensji tygodniowej;

8. Pracownikowi, który posiada minimum rok stażu pracy u danego przedsiębiorcy, 1 grudnia przysługuje dodatek do wynagrodzenia – dodatek świąteczny, w wysokości 20% jego normalnej pensji tygodniowej;

9. Wynagrodzenie zasadnicze wypłacane jest, o ile porozumienie stron nie stanowi inaczej, do końca miesiąca, w którym świadczona była praca. Inne świadczenia wypłacane są do końca miesiąca następującego po miesiącu, za który świadczenia te przysługują;

10. Wynagrodzenie kierowcy za czas towarzyszenia pojazdowi na promie i w trakcie przejazdu koleją wynosi wyłącznie 50% normalnej stawki wynagrodzenia za każdą godzinę;

11. Licząc staż pracy kierowcy u danego przedsiębiorcy sumujemy wszystkie okresy zatrudnienia na rzecz danego podmiotu, chyba że przerwa pomiędzy nimi przekracza 4 miesiące;

12. Dobowa maksymalna kwota zwrotów kosztów wyżywienia kierowcy, w trakcie wykonywania podróży służbowej, wynosi 26,40 euro. W sytuacji podróży służbowej trwającej dłużej niż 3 godziny pracownikowi należy się zwrot kosztów wyżywienia w wysokości 1/12 dobowej stawki, za każdą rozpoczęta godzinę pracy;

13. Zwrot kosztów noclegu wynosi 15,00 euro za nocleg, o ile kabina została wyposażona w odpowiednie miejsce do spania. W razie braku odpowiedniego miejsca do spania kierowcy należy się zwrot kosztów w wysokości ujętej w rachunku za hotel;

14. Na poczet wynagrodzenia zasadniczego kierowcy, przysługującego mu w zamian za pracę na terytorium Austrii, można zaliczyć dzienną kwotę diety przewyższającą w swojej wysokości iloczyn godzin pracy na terytorium Austrii w danej dobie i sumę 1/12 kwoty 26,40 euro. Możliwe jest również zaliczenie kwoty ryczałty noclegowego, o ile przekracza 15 euro za nocleg;

15. Normalne godziny pracy to czas pomiędzy godziną 20:00 a 05:00;

16. Tydzień pracy w Austrii składa się z 40 godzin, natomiast miesiąc z 173 godziny;

17. Wynagrodzenie za godzinę pracy brutto w zamian za prace w Austrii przedstawia się następująco:

Kategoria zaszeregowania	1. Pracownicy fizyczni i kierowcy pojazdów o DMC do 3,5 tony	2. Kierowcy pojazdów o DMC pow. 3,5 tony. Pojazd posiada do 3 osi.	3. Kierowcy pojazdów o DMC pow. 3,5 tony. Pojazd posiada więcej niż 3 osie.	4. Kierowcy pociągów drogowych, pojazdów przegubowych i dźwigów samobieżnych.	5a. Kierowcy posiadający uprawnieni i przewożący towary niebezpieczne oraz kierowcy dźwigów o udźwigu pow. 10 ton.	5b. Osoby posiadające szczególne uprawnienia wynikające z układu zbiorowego pracy
Staż pracy u danego przedsiębiorcy
Do 5 lat	8,49	8,69	8,81	8,91	9,12	9,12
Pow. 5 do 10 lat	8,69	8,91	9,01	9,12	9,4	9,4
Pow. 10 do 15 lat	8,91	9,12	9,26	9,4	9,61	9,61
Pow. 15 do 20 lat	9,12	9,4	9,52	9,61	9,83	9,83
Pow. 20 lat	9,35	9,61	9,74	9,83	10,05	10,05

Kategoria zaszeregowania	6.1 Kierowcy zawodowi posiadający staż pracy, doświadczenie i którzy zdali egzamin zawodowy. Pojazd pow. 3,5 tony DMC, do 3 osi.	6.2 Kierowcy zawodowi posiadający staż pracy, doświadczenie i którzy zdali egzamin zawodowy. Pojazd pow. 3,5 tony DMC, pow. 3 osi.	6.3 Kierowcy zawodowi posiadający staż pracy, doświadczenie i którzy zdali egzamin zawodowy. Kierowcy pociągów drogowych i pojazdów przegubowych.	7. Kierowcy pojazdów dostarczających do stacji paliw paliwa i gazy.
Staż pracy
Do 5 lat	8,91	9,17	9,4	9,61
Pow. 5 do 10 lat	9,12	9,35	9,61	9,83
Pow. 10 do 15 lat	9,4	9,61	9,83	10,07
Pow. 15 do 20 lat	9,61	9,85	10,07	10,29
Pow. 20 lat	9,83	10,05	10,29	1.10.1950

W sytuacji pojawienia się dodatkowych informacji, zostanie przygotowany kolejny dokument analizujący.

 

Piotr Potocki

Kancelaria Prawna Viggen sp.j.

 

Stan prawny na 03.01.2017 r.

 

Osoby zainteresowane płacą minimalną w Austrii mogą kontaktować się z przedstawicielami Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j. pod numerami:

(12) 637 24 57, 509 982 577, 502 189 280, 606 589 800, 519 140 984.

 

Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).