Po ilu latach kierowca zawodowy – skazany prawomocnym wyrokiem karnym – może wrócić ponownie do wykonywania zawodu kierowcy oraz pod jakimi warunkami dojdzie do zatarcia skazania prawomocnego wyroku karnego?

Powyższe zagadnienie ma kluczowe znaczenie dla przewoźników oraz kierowców skazanych prawomocnym wyrokiem karnym, którzy chcą wrócić do branży transportowej. Bezspornym jest fakt, że w miarę upływu lat funkcjonowania Inspekcji Transportu Drogowego problem utraty uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej w transporcie i uprawnień do wykonywania zawodu kierowcy dotyka coraz szerszej grupy podmiotów i kluczowym zaczyna być pytanie: „jak najszybciej przywrócić te osoby do działalności w obszarze, który często stanowi jedyny obszar ich utrzymania i jedyny obszar wykształcenia?”
 
Na wstępie trzeba określić kogo i za jakie przestępstwa dotyczą sankcje ponieważ trzeba pamiętać że nie za wszystkie rodzaje przestępstw będzie przewoźnikowi i kierowcy groziło „wykluczenie” z branży transportowej.
I.
Trzeba zaznaczyć, że wymóg niekaralności wynika z obowiązku spełniania przez przedsiębiorcę „wymogu dobrej reputacji”. Ustawodawca ustalił, że wymóg dobrej reputacji nie odnosi się jedynie do samego przedsiębiorcy i osób zarządzających firmą przedsiębiorcy ale także do zatrudniania kierowców o właściwych walorach z których kluczowym walorem jest niekaralność.
Tak więc ustawodawca w ramach obowiązku spełnienia wymogu dobrej reputacji ustalił, że niekarani muszą być co najmniej (art.5.3.1) i 4) ) ustawy z dnia 6 września 2001 r.
o transporcie drogowym:
 
1) członkowie organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową, a w przypadku innego przedsiębiorcy – osoby prowadzące działalność gospodarczą,
2) zatrudnieni przez przedsiębiorcę kierowcy.
 
II.
Trzeba teraz określić jakie okoliczności uzasadniają niemożność wykonywania zawodu kierowcy a jakie niemożność prowadzenia przedsiębiorstwa transportowego.
 
1. Art.5.1.3) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym określa jednoznacznie, że przedsiębiorca nie może być posiadaczem licencji jeżeli członkowie organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową, a w przypadku innego przedsiębiorcy – osoby prowadzące działalność gospodarczą, zostały:
-skazane prawomocnym wyrokiem sądu
-skazane za przestępstwa umyślne,
-skazane za przestępstwa umyślne karne skarbowe,
-skazane za przestępstwa umyślne przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji,
-skazane za przestępstwa umyślne przeciwko mieniu,
-skazane za przestępstwa umyślne przeciwko obrotowi gospodarczemu,
-skazane za przestępstwa umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów,
-skazane za przestępstwa umyślne przeciwko ochronie środowiska
-skazane za przestępstwa umyślne przeciwko warunkom pracy i płacy albo innym przepisom dotyczącym wykonywania zawodu,
Powyższy katalog ma charakter zamknięty. Jak więc widać licencji nie może utracić lub nie uzyskać przedsiębiorca który nie jest:
– skazany nie prawomocnym wyrokiem sądu, jeśli wyrok jest nieprawomocny to nadal można wykonywać transport na dotychczasowych zasadach,
– skazany przestępstwa nie umyślne (np.: nieumyślne spowodowanie śmierci nie eliminuje z branży transportowej),
– skazany za wykroczenia, ponieważ ustawodawca przewidział wyłączenie z prawa do wykonywania przedsiębiorstwa transportowego wyłącznie dla przestępstw. Należy tu jednak zaznaczyć, że nie przestaje być przestępstwem czyn co do którego nastąpiło warunkowe umorzenie postępowania (art 66 kk) lub sąd odstąpił od wymierzenia kary (art59 i 61 kk).
 
Dla pełniej jasności należy w tym miejscu zaznaczyć, że przestępstwa dzielą się na: zbrodnie i występki. Natomiast wykroczenia jako czyny karalne niższego rzędu objęte są odrębną regulacją ujętą w kodeksie wykroczeń.
– W praktyce więc istotna jest dla przewoźnika umiejętność odróżnienia wykroczenia od przestępstwa. Otóż przestępstwami będą wszystkie te czyny które zostały zagrożone karą przekraczającą: miesiąc pozbawienia wolności, miesiąc ograniczenia wolności albo karą grzywny powyżej 30 stawek dziennych.
– Wszystkie zdarzenia zagrożone karą niższą będą wykroczeniami i nie będą rodziły negatywnych skutków dla faktu posiadania przez przedsiębiorcę licencji. Należy jeszcze pamiętać, że przy ocenie czy mamy do czynienia z wykroczeniem czy z przestępstwem istotny będzie określony w ustawie wymiar kary a nie wysokość kary orzeczonej przez sąd.
 
2. Art.5.3.4) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym określa jednoznacznie, że kierowcą nie może być osoba która:
-została skazana prawomocnym wyrokiem sądu,
-została skazana za przestępstwa umyślne,
-za przestępstwo umyślne przeciwko:
a) bezpieczeństwu w komunikacji (w praktyce jazda pod wpływem alkoholu),
b) mieniu (w praktyce kradzieże np.: towaru, zaliczek itp),
c) wiarygodności dokumentów (w praktyce fałszowanie wykresówek, ewidencji czasu pracy kierowców lub rozbieżności pomiędzy zapisami z wykresówek i ewidencji czasu pracy),
d) ochronie środowiska,
 
Trzeba zaznaczyć że w ramach powyższych przepisów dochodzi do pewnego rodzaju paradoksu w ramach którego przedsiębiorca nie może prowadzić działalności gospodarczej w transporcie a kierowca wykonywać zawodu kierowcy jeśli dopuścił się przestępstwa umyślnego przeciwko środowisku a w tym samym czasie mógł dopuścić się przykładowo ciężkiego pobicia człowieka i nie będzie to skutkowało negatywnie na jego prawo do wykonywania działalności gospodarczej w transporcie.
W kontekście powyższego istotne jest jak szybko przedsiębiorca lub kierowca będą mogli wrócić do wykonywanej dotychczas działalności od chwili skazania ich prawomocnym wyrokiem sądowym?
 
3. Trzeba pamiętać, że wszystkie przestępstwa ulegają zatarciu i fakt skazania nie musi stanowić piętna dla kierowcy lub przewoźnika na całe jego życie.
Kodeks karny w Rozdziale XII – przewidział możliwość zatarcie skazania.
Należy wiedzieć, że zgodnie z Art. 106 kk, z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe; wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.
Zatarcie skazanie może nastąpić z mocy ustawy lub na wniosek.
Zatarcie skazania w przypadku:
1) skazania na karę pozbawienia wolności lub na karę 25 lat pozbawienia wolności następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania (art.107 par.5 i 6 k.k.).
2) W przypadku kary pozbawienia wolności jeżeli nie przekracza 3 lat, sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie już po upływie 5 lat od wykonania darowania lub przedawnienia jej wykonania (art. 107 par. 2 k.k.).
3) Warunkiem bezwzględnym jest jednak to aby w tym okresie skazany przestrzegał porządku prawnego.
 
Podstawą prawną zatarcia skazania jest art. 107 kodeksu karnego. Zgodnie z § 4 tego przepisu, w razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania; na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat. Tym samym nie ma podstaw prawnych do zatarcia skazania przed upływem minimum 3 letniego okresu.
 
1. W razie skazania na karę pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
2. Sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.
3. W razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania; na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.
4. W razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia.
5. Jeżeli orzeczono środek karny (prewencyjny np.: zakaz prowadzenia pojazdu, lub represyjny np.: pozbawienie praw), zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania.
6. Jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
7. Wyjątkiem do określonych powyżej zasad jest art. 76 § 1 kk, który mówi, że skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy, od zakończenia okresu próby czyli w praktyce w ciągu 6 miesięcy od dnia upływy okresu zawieszenia wykonania kary na okres próbny.
 
Z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych (art. 106 kodeksu karnego).
 
http://kancelariaprawnaviggen.pl//news/41/40/Po-ilu-latach-kierowca-zawodowy-skazany-prawomocnym-wyrokiem-karnym-moze-wrocic-ponownie-do-wykonywania-zawodu-kierowcy-oraz-pod-jakimi-warunkami-dojdzie-do-zatarcia-skazania-prawomocnego-wyroku-karnego/