Od 1 stycznia 2012 roku każdy pracodawca musi kierowca musi posiadać nowy obowiązkowy dokument w tzw.: „teczce kierowcy”. Dokument ten został wprowadzony na mocy nowelizacji ustawy o czasie pracy kierowców….
Każdy przewoźnik musi uzyskać od kierowcy oświadczenie na piśmie:
a) o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawianiu w zatrudnieniu u innego pracodawcy,
b) o przeciętnej tygodniowej liczbie godzin wykonywanych przewozów drogowych lub innych czynności, na innej podstawie niż stosunek pracy, albo o ich nie wykonywaniu.
Na wstępie trzeba zaznaczyć że przedmiotowy wymóg istniał już od kilku lat ale w bardzo okrojonym zakresie i odnosił się do 1 stycznia 2012 roku jedynie do obowiązku poinformowania o konieczności uzyskania „od kierowcy oświadczenie na piśmie o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy”.
(Dlatego też wymóg taki realizował program „Wirtualny Audytor” drukując ten obowiązkowy dokument dla jego użytkowników nawet bez ich świadomości co do źródła tego obowiązku).
Jednak o 1 stycznia 2012 roku zakres przedmiotowy tego dokumentu znacznie się poszerzył !!!
Zagadnienie to nie jest jednak tak oczywiste i proste jak pozornie mogłoby się wydawać ponieważ żeby dobrze zrozumieć przedmiotowe zagadnienie trzeba odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań:
1. Czy oświadczenie o którym mowa w ustawie o czasie pracy kierowców to ten sam obowiązkowy dokument o którym mowa w rozporządzeniu 561/2006 WE ?
Najoględniej mówiąc – nie ! Decydują o tym głównie dwa elementy (ale nie tylko):
a) odrębny zakres przedmiotowy (nowe oświadczenie musi zawierać znacznie szerszy zakres informacji) ,
b) odrębny zakres podmiotowy (nowe oświadczenie odnosi się wyłącznie do kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę)
2. Czy oświadczenie ma zastosowanie do wszystkich kierowców czy tylko do tych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę ?
Źródłem uregulowania jest znowelizowany art 24 pkt 2 ustawy o czasie pracy kierowców. Oznacza to że obowiązek złożenia oświadczenia o którym mowa dotyczy WYŁĄCZNIE kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Jeśli jednak kierowca jest zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej np.: zlecenie, lub o dzieło lub na tzw.: „samozatrudnieniu” to wówczas musi posiadać jedynie oświadczenie o którym mówi rozporządzeni 561/2006 WEw art 20 ust 3 „Kierowca zatrudniony przez więcej niż jedno przedsiębiorstwo transportowe lub pozostający do dyspozycji więcej niż jednego przedsiębiorstwa transportowego przekazuje każdemu z nich odpowiednie informacje, aby umożliwić im przestrzeganie przepisów rozdziału II.”
3. Co rozumieć przez obowiązek informowania o pozostawaniu lub nie pozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy ?
Z przytoczonego już powyżej art 20 ust 3 rozporządzenia 561/2006 WE jednoznacznie wynika że zakres tego oświadczenia jest znacznie węższy niż zakres oświadczenia wymaganego przez Polskiego ustawodawcę ponieważ ustawodawca unijny wymagał jedynie aby każdy kierowca (bez względu na formę zatrudnienia) informował jedynie o:
a) fakcie że jest zatrudniony przez więcej niż jedno przedsiębiorstwo transportowe lub
b) pozostaje do dyspozycji więcej niż jednego przedsiębiorstwa transportowego.
W takim przypadku kierowca musiał przekazywać każdemu z nich odpowiednie informacje, aby umożliwić im
przestrzeganie przepisów rozdziału II rozporządzenia 561/2006 WE.
Jakie więc informacje ma obowiązek przekazać kierowca zatrudniającym go przedsiębiorstwom na podstawie przepisów rozporządzenia 561/2006 WE ??
Katalog jest bardzo obszerny:
1. Dzienny czas prowadzenia pojazdu,
2.Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu,
3. Łączny czas prowadzenia pojazdu w ciągu dwóch kolejnych tygodni,
4. Cały czas spędzony na prowadzeniu pojazdu używanego do działalności zarobkowej nie objętego zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia,
5. Okresy gotowości określone w art. 15 ust. 3 lit. c) rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 od ostatniego dziennego lub tygodniowego okresu odpoczynku,
6. O ciągłej przerwie trwająca co najmniej czterdzieści pięć minut oraz przerwie długości co najmniej 15 minut, po której nastąpi przerwa długości co najmniej 30 minut. Kierowca powinien o tym poinformować w sytuacji jeśli w okresie jednej doby prowadzi pojazd dla więcej niż jednego przedsiębiorcy.
7. O ilości skróceń dziennego okresu odpoczynku pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku,
8. Informacje o wykonywaniu jazdy w zespole oraz okresach odpoczynku zespołu,
9. O tym kiedy ostatnio został przez kierowce odebrany regularny tygodniowy okresach odpoczynku,
10. O tym kiedy ostatnio skompensowano tygodniowy skróconego odpoczynek,
11. o tym kiedy się zakończył ostatni tygodniowy odpoczynek,
12. O czasie spędzonym na dojeździe do miejsca postoju pojazdu objętego zakresem niniejszego rozporządzenia lub powrotu z tego miejsca, jeżeli pojazd nie znajduje się ani w miejscu zamieszkania kierowcy, ani w bazie pracodawcy,
13. O czasie spędzonym przez kierowcę kierującego pojazdem nieobjętym zakresem niniejszego rozporządzenia do lub z pojazdu objętego zakresem niniejszego rozporządzenia, który nie znajduje się w miejscu zamieszkania kierowcy ani w bazie pracodawcy, gdzie kierowca zazwyczaj pracuje.
Natomiast na podstawie „nowe” oświadczenie (obowiązujące od 1 stycznia 2012 roku) muszą zawierać zupełnie inny zakres informacji, który tylko pozornie pokrywa się z opisanym powyżej zakresem dokumentu z rozporządzenia 561/2006 WE.
4. O czym dokładnie musi poinformować przewoźnika kierowca w „nowym” obowiązkowym oświadczeniu z art 24 pkt 2 a) i b) u. o. cz. p. k. ?
Po pierwsze: kierowca na podstawie art 24 pkt 2 a) u.o cz.p.k. musi przekazywać pracodawcy (przewoźnikowi) informacje o:
a) wymiarze zatrudnieniu u innego pracodawcy (nie koniecznie musi to być firma transportowa tak jak to było w przypadku art 20 ust 3 rozporządzenia 561/2006 WE),
b) niepozostawianiu w zatrudnieniu u innego pracodawcy.
Ciekawostką jest więc że oświadczenie musi być złożone przez kierowcę nawet jeśli wcześniej nigdzie nie pracował.
Po drugie: kierowca na podstawie art 24 pkt 2 b) u.o cz.p.k. musi złożyć informację o:
a) przeciętnej tygodniowej liczbie godzin wykonywanych przewozów drogowych,
b) lub innych czynności, (czyli pracy innej niż prowadzenie pojazdu, dyspozycyjności)
c) albo o nie wykonywaniu czynności (żadnych czynności – można to interpretować jako np.: odpoczynki)
Ciekawostką jest że ustawodawca krajowy zażyczył sobie aby czynności opisane powyżej były dokumentowane w oświadczeniu jeśli były wykonywane nawet na podstawie: „innej niż stosunek pracy”. (czyli – zawsze – niezależnie od formy zatrudnienia w innym przedsiębiorstwie – nie koniecznie transportowym).
5. Czy to kierowca ma obowiązek dostarczyć oświadczenie czy też to pracodawca ma obowiązek go założyć – kto jest bardziej zobowiązany do założenia oświadczenia ?
Ta kwestia nie budzi żadnych wątpliwości – to pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć własną firmę w nowe oświadczenie !
Dlaczego?
Ponieważ przedmiotowy art 24 pkt 2 umiejscowiony jest w rozdziale 3 u. o cz. p. k zatytułowanym: „Obowiązki Pracodawcy”.
Ponadto art 24 rozpoczyna się od słów: „pracodawca jest obowiązany:”
6. Jak powinien naszym zdaniem wyglądać taki dokument ? (wzór)
Ustawodawca nie przewidział wzoru tego dokumentu uznając, że każdy przewoźnik będzie umiał go sporządzić – co jest raczej mało prawdopodobne z uwagi na złożoność przedmiotowego zagadnienia.
Jednocześnie przypominamy, że ten oraz wiele innych dokumentów oraz wymagań prawnych wykonuje w sposób automatyczny program prawny „Wirtualny Audytor”, który sam zna najbardziej aktualny stan prawny oraz wie kiedy należy taki dokument w firmie umieścić pozostawiając Państwu już tylko samą przyjemność z zarządzania firmą.
Na dodatkowe pytania odpowiedzi udzielą prawnicy Kancelarii Prawnej Viggen s.c. pod numerem telefonu (12) 637-24-57.
Poradnictwo w tym zakresie dla członków Stowarzyszenia Uczestników Rynku Komunikacji Samochodowej i Transportu Drogowego „Najlepsza Droga” jest świadczone nieodpłatnie.
Mariusz Miąsko
www.kancelariaprawnaviggen.pl
http://kancelariaprawnaviggen.pl//news/73/40/Nowe-obowiazkowe-oswiadczenie-do-Teczki-Kierowcy/