Wakacje od składek ZUS – nowa ulga dla przedsiębiorców

Kancelaria Prawna Viggen Sp. j. informuje że, w dniu 1 listopada 2024 r. wejdą w życie tzw. wakacje składkowe, czyli zwolnienie z obowiązku opłacania należnych składek przez płatnika na jego własne obowiązkowe ubezpieczenia przez jeden miesiąc w roku.

Wakacje składkowe to nowe zwolnienie przysługujące płatnikom na ich własne składki obowiązkowe tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, a także składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Z wspomnianego zwolnienia skorzystać można wyłącznie przez jeden miesiąc w roku kalendarzowym.

Już od 1 listopada 2024 roku, płatnik składek będzie mógł złożyć wniosek o zwolnienie ze składek ZUS. Listopadowy termin jest bardzo ważny dla przedsiębiorców. Jego przegapienie będzie bowiem skutkowało utratą wakacji od ZUS jeszcze w tym roku.

Zwolnienie dotyczy tylko składek na własne ubezpieczenie przedsiębiorcy. To oznacza, że za czas zwolnienia musisz zapłacić składki osób, które ubezpieczasz (na przykład twoich pracowników lub zleceniobiorców).

Wakacje składkowe to zwolnienie z opłacenia składek na:

  • Ubezpieczenie emerytalne – składka, która jest odprowadzana na przyszłą emeryturę. Zwolnienie z opłacania tej składki nie wpływa na długość okresu ubezpieczenia – jest to korzystne, ponieważ miesiąc, w którym korzystają Państwo z ulgi, wlicza się do stażu emerytalnego;

  • Ubezpieczenie rentowe – składka ta zapewnia zabezpieczenie w przypadku, gdyby przedsiębiorca utracił zdolność do pracy i potrzebowałby renty. Mimo zwolnienia z opłacania tej składki ten okres także jest liczony do stażu pracy;

  • Ubezpieczenie wypadkowe – składka przeznaczona na ochronę w razie wypadku przy pracy. Tutaj również, mimo braku wpłat w danym miesiącu, przedsiębiorca będzie nadal objęty ochroną wypadkową.

  • Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy;

  • Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – jeśli podlegali Państwo ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku o zwolnienie oraz w miesiącu, który go poprzedzał.

WAŻNE! Wakacje składkowe nie obejmują składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Z wakacji składkowych skorzystać może płatnik składek na jego własne obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za wskazany we wniosku jeden miesiąc kalendarzowy, jeżeli:

  • w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym złożenie wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń nie więcej niż 10 ubezpieczonych (do liczby tej zalicza się sam przedsiębiorca);

  • w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich kalendarzowych osiągnął roczny przychód nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro;

  • jako ubezpieczony w roku poprzedzającym oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności na rzecz byłego pracodawcy;

  • w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Byłym pracodawcą jest podmiot, na rzecz którego – w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym – wykonywano czynności (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy) wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej

Uwaga! Zwolnienie w ramach wakacji składkowych stanowi tak zwaną pomoc de minimis. To oznacza, że Przedsiębiorca nie może z niego skorzystać, jeśli wyczerpał limit otrzymanej pomocy 300 tys. euro w okresie trzech lat.

Wspólnicy spółki jawnej, komandytowej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie będą mieli możliwości korzystania z wakacji składkowych.

Beneficjentami omawianej preferencji składkowej mogą być natomiast (oczywiście po spełnieniu ustawowych warunków) wspólnicy spółki cywilnej. Spółka ta nie jest traktowana jako osobny podmiot, ale jako umowa pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Skutkuje to tym, że wspólnik spółki cywilnej jest wpisany do CEIDG i traktowany w kontekście ubezpieczeń ZUS tak samo jak przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.

Aby skorzystać z wakacji składkowych płatnik składek zobowiązany jest złożyć w ZUS wniosek o nazwie RWS. Żeby skorzystać z ulgi należy wypełnić wniosek RWS wyłącznie z konta płatnika. Wniosek ten należy złożyć w odpowiednim terminie. W myśl uchwalonych przepisów prawa wniosek składa się w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który płatnik chce uzyskać zwolnienie z obowiązku opłacenia składek. Przedsiębiorcy muszą też pamiętać o obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania z wakacji składkowych.

ZUS będzie rozpatrywać wnioski automatycznie, a informacje na ten temat będą widoczne na koncie płatnika na PUE/eZUS. Informację o tym, że na PUE/eZUS jest nowa wiadomość na ten temat, ZUS wyśle dodatkowo na e-mail lub numer telefonu, który przedsiębiorca podał na swoim koncie.

Od decyzji odmownej lub przyznania okrojonego świadczenia, będzie można odwołać się w ciągu 30 dni.

Wakacje składkowe nie zwalniają przedsiębiorców z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania ze zwolnienia.

Wymagane dokumenty należy złożyć do 20. dnia następnego miesiąca:

  • ZUS RCA z kodem „wakacyjnym” z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;

  • ZUS RCA z aktualnym obowiązującym przedsiębiorcę kodem prowadzenia działalności i składkami na ubezpieczenie zdrowotne ewentualnie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie uzyskano zwolnienia z tej składki;

  • ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców;

  • ZUS DRA uwzględniającą składki z utworzonych raportów RCA.

Jeśli nie zostaną złożone wymagane dokumenty, ZUS sporządzi je z urzędu. Takie dokumenty będę utworzone na podstawie dostępnych w ZUS danych, ale nie będą obejmowały dokumentów za zatrudnionych pracowników. Utworzenie dokumentów może się wiązać również z ustaleniem minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla danej formy opodatkowania.

Jeżeli przedsiębiorcy zależy na otrzymaniu zwolnienia z ZUS jeszcze w 2024 roku, a dokładnie za miesiąc grudzień, musi złożyć wniosek jeszcze w listopadzie. Złożenie wniosku w grudniu pozbawi przedsiębiorcę prawa uzyskania zwolnienia w 2024 roku, a ulga zostanie przyznana dopiero w 2025 roku, za miesiąc styczeń.

Często zdarza się, że osoba pracująca na część etatu decyduje się na dodatkowe założenie działalności gospodarczej. W takim przypadku mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów ubezpieczeniowych gdzie jednym jest etat, a drugim działalność gospodarcza. Powstaje pytanie: czy w takiej sytuacji przysługują wakacje od ZUS?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kluczowa jest wysokość wynagrodzenia, które przedsiębiorca otrzymuje z etatu. Jeżeli z umowy o pracę na część etatu wynagrodzenie wynosi co najmniej minimalną krajową (4 300 zł od lipca do grudnia 2024 r.), to przedsiębiorca nie musi opłacać składek społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Składki ZUS będą wówczas regulowane tylko z umowy o pracę. W takim wypadku nie skorzysta z wakacji od ZUS. W innym zakresie kiedy przedsiębiorca płaci składki społeczne i spełni warunki będzie miał możliwość wnioskowania o wakacje od ZUS.

Pomimo że, wakacje od ZUS brzmią obiecująco, nie każdy przedsiębiorca będzie mógł z nich skorzystać. Zwolnienie z opłacania składek społecznych nie dotyczy m.in.:

  • Osób na etacie – przedsiębiorcy, którzy jednocześnie pracują na umowę o pracę z wynagrodzeniem co najmniej minimalnym, nie będą uprawnieni do wakacji od ZUS.

  • Przedsiębiorców B2B – prowadzący działalność na rzecz byłego pracodawcy również nie skorzystają z tej ulgi.

  • Przedsiębiorców zatrudniających powyżej 9 osób – jeśli firma zatrudnia więcej niż 9 pracowników, wakacje od ZUS nie będą możliwe.

Zwolnienie z opłacania składek społecznych wpłynie na wysokość podatku dochodowego oraz składki zdrowotnej, co oznacza, że korzyści mogą być mniejsze niż się wydaje. Z wakacji nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy nie spełnią warunków do ich otrzymania. Przedsiębiorcy, którym ulga przysługuje otrzymają ulgę jednak ich korzyści będą zależne do formy opodatkowania oraz zasad opłacania składek ZUS.

Dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych (skala podatkowa), wyższy podatek i składka zdrowotna mogą obniżyć realne oszczędności. Przykładowo, przy dochodzie miesięcznym 5000 zł netto, oszczędność wyniesie około 1354,10 zł, a nie 1600 zł, jak mogłoby się wydawać. Z kolei przedsiębiorcy rozliczający się liniowo zapłacą więcej podatku, co również wpłynie na zmniejszenie korzyści, w ich przypadku oszczędności wyniosą 1318,32 zł.

Opracowała

Karolina Grzelec – Kierownik Działu Silnik Prawny

Kancelaria Prawna Viggen Sp. j.