Kancelaria Prawna Viggen Sp. j. w związku z wieloma zapytaniami w kwestii nałożonych mandatów przypomina, że od dnia 1 stycznia 2024 roku w istotnej mierze zmienił się działający na Węgrzech system elektronicznego poboru opłat drogowych HU-GO.
Większość klientów Elektronicznego Systemu Poboru Opłat Drogowych HU-GO otrzymała informację o nadchodzących zmianach jeszcze w roku 2023, nie mniej jednak pojawiają się sygnały o nakładaniu mandatów za błędne kategorie wagowe w urządzeniach do poboru opłat.
Zmiany jak weszły w życie z początkiem roku, dotyczą wszystkich elementów i uczestników systemu HU-GO, między innymi:

  • zmianie uległy elementy opłaty drogowej (opłata za koszty zewnętrzne, opłata infrastrukturalna) oraz sposób naliczania opłaty,
  • rozszerzony został krąg odcinków dróg objętych opłatą,
  • w odniesieniu do pojazdów o pięciu lub większej liczbie osi wprowadzona została nowa kategoria pojazdów oraz więcej nowych środowiskowych kategorii emisyjnych (o niskiej emisji, bez emisyjny),
  • w istotnym zakresie zmieniły się możliwości wnoszenia opłaty drogowej (np. tylko drogą elektroniczną, na stronie hu-go.hu możliwe jest doładowanie salda i zakup biletu relacyjnego, brak możliwości zapłaty w gotówce lub osobiście).

Wprowadzone zmiany opierają się na następujących przepisach:

  • Ustawa LXVII z 2013 r. o opłatach za przejazd autostradami, drogami szybkiego ruchu i drogami krajowymi, zależnych od przebytej odległości („Ustawa o opłatach za przejazd”),
  • Rozporządzenie Rządu nr 209/2013 (VI.18.) wdrażające Ustawę LXVII z 2013 r. w sprawie opłat za przejazd autostradami, drogami szybkiego ruchu i drogami głównymi zależnych od przebytej odległości („Rozporządzenie wykonawcze”),
  • Rozporządzenie nr 25/2013 (V.31.) NFM Ministra Rozwoju Narodowego w sprawie wysokości opłat drogowych i dróg płatnych („Rozporządzenie w sprawie opłat drogowych”),
  • Rozporządzenie Ministra Innowacji i Technologii nr 45/2020 (XI.28.) w sprawie autostrad, dróg szybkiego ruchu i dróg głównych podlegających opłacie za przejazd oraz opłat za przejazd, które należy uiścić („Rozporządzenie w sprawie opłat za przejazd”),
  • oraz w stanie wyjątkowym, ustawa LXVII z 2013 r. o opłatach za przejazd zależnych od odległości na autostradach, drogach szybkiego ruchu i drogach głównych, rozporządzenie nr 25/2013 (V.31.) NFM Ministra Rozwoju Narodowego w sprawie wysokości opłaty za przejazd i dróg płatnych oraz rozporządzenie rządowe nr 13/2024 (I.30.) w sprawie odmiennego stosowania niektórych postanowień rozporządzenia nr 45/2020 (XI.28.) Ministra Innowacji i Technologii w sprawie autostrad, dróg szybkiego ruchu i dróg głównych podlegających opłacie za przejazd oraz w sprawie opłat za przejazd.

Na podstawie obowiązujących przepisów stawka za taki składnik opłaty drogowej jest uzależniona od długości odcinka objętego opłatą drogową oraz składnika opłaty drogowej określonego w Dekrecie NFM nr 25/2013 (V. 31.) wchodzącym w życie 1 stycznia 2024 r. Stawka tego składnika opłaty drogowej zależy od liczby osi pojazdu (kategorie J2, J3, J4 i J5) oraz klasyfikacji danego odcinka drogi (droga ekspresowa/droga główna). Przepisy określają stawkę brutto składnika opłaty drogowej.
Kategorie taryf i pojazdów w ramach systemu e-opłat drogowych zostały określone w Dekrecie Rządowym nr 209/2013 (VI. 18.). Od 1 stycznia 2024 r. przepisy wprowadziły kategorię pojazdów J5 dla pojazdów samochodowych podlegających opłacie, posiadających 5 lub więcej osi . Jednocześnie kategoria pojazdów J4 będzie obejmować wyłącznie pojazdy samochodowe podlegające opłacie, posiadające cztery osie.
Nowe przepisy pozwalają na zakup winiety do 60 minut po wjeździe na płatną drogę w przypadku pomyłki. Po tym czasie winieta nie działa wstecz i jazda bez ważnej winiety może skończyć się karą.

Sankcją za nieuprawnione korzystanie z drogi jest grzywna/kara administracyjna, do której nałożenia uprawniony jest organ urzędowy. Pociągnięcie do odpowiedzialności odbywa się podczas kontroli połączonej z zatrzymaniem na miejscu lub na podstawie zasady odpowiedzialności obiektywnej, niezależnej od winy.
Regulujący tą kwestie zmodyfikowany przepis prawa (Rozporządzenie Rządu Węgier nr 410/2007.) w przypadku nieuprawnionego korzystania z drogi bierze pod uwagę relacje czasowe nieuprawnionego wykorzystania, i ustala wysokość kar zależne od trzech przedziałów czasowych. Daje to użytkownikowi drogi w krótkim czasie po zauważeniu błędu możliwość jego skorygowania, i w ten sposób uniknięcia obowiązku zapłacenia jeszcze wyższej kary. Pomocna mu będzie w tym funkcja ostrzegania przed karą systemu HU-GO, po aktywacji tej funkcji system kontrolny firmy NÚSZ w przypadku nieuprawnionego wykorzystania niezwłocznie wyśle użytkownikowi drogi komunikat ostrzegający.

Zmodyfikowane rozporządzenie dzieli pozycje kar na trzy różne kategorie w zależności od tego, czy w przedziale czasowym pierwszych 8 godzin licząc od pierwszego zauważenia nieuprawnionego korzystania z drogi nastąpiły dalsze naruszenia tego obowiązku. Na tej podstawie użytkownik drogi:

  • może liczyć na nałożenie umiarkowanej kwoty kary, jeżeli po zauważeniu nieuprawnionego korzystania z drogi kolejne naruszenie tego obowiązku nie nastąpi lub nastąpi w ciągu pierwszych dwóch godzin licząc od pierwszego zauważenia nieuprawnionego korzystania z drogi.
  • może liczyć na nałożenie normalnej kwoty kary, jeżeli po zauważeniu nieuprawnionego korzystania z drogi powtórnie naruszy ten obowiązek w przedziale czasowym pomiędzy 2-gą i 4-tą godziną jazdy licząc od pierwszego zauważenia nieuprawnionego korzystania z drogi, ale po upływie 4-tej godziny już to się nie powtórzy.
  • może liczyć na nałożenie podwyższonej kwoty kary, jeżeli po zauważeniu nieuprawnionego korzystania z drogi powtórnie naruszy ten obowiązek w przedziale czasowym pomiędzy 4-tą i 8-mą godziną jazdy licząc od pierwszego zauważenia nieuprawnionego korzystania z drogi.

Obowiązujące przepisy nie zezwalają na odstąpienie od kary. Mogą się Państwo odwołać od nakazu kary, jeśli wykażą Państwo, że nie naruszyli odpowiednich przepisów. Odwołanie należy złożyć do organu nakładającego grzywnę.

Opracowała

Karolina Grzelec – Kierownik Działu Silnik Prawny
Kancelaria Prawna Viggen Sp.j.